Ο Έξαρχος είναι οικισμός του νομού Φθιώτιδας. Το χωριό σύμφωνα με την απογραφή του 2001 έχει 925 κατοίκους οι οποίοι στην πλειονότητά τους είναι γεωργοί, ασχολούμενοι κυρίως με την καλλιέργεια δημητριακών και βαμβακιού.
Δ. δ. Εξάρχου
Το Δημοτικό διαμέρισμα Εξάρχου Φθιώτιδας απέχει 18 χλμ από την Αταλάντη. Με την εφαρμογή του Νόμου συνένωσης Δήμων και Κοινοτήτων "Καποδίστριας" (2539/97), αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Αταλάντης. Ο Έξαρχος είναι ο τρίτος πληθυσμιακά οικισμός του Δήμου, αν και ο πληθυσμός του πλησιάζει τους 1.000 κατοίκους. Έχει εξελιχθεί σ' ένα σύγχρονο χωριό, χτισμένο στους πρόποδες του όρους “Χλωμό”. Έχει δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο, ταχυδρομείο, αγροτικό συνεταιρισμό, αθλητικούς συλλόγους, γήπεδα, αγροτικό ιατρείο και Κ.Α.Π.Η. Βρίσκεται σε απόσταση 18 χλμ νοτιοδυτικά της Αταλάντης. Ο δρόμος που συνδέει τον Έξαρχο με την Αταλάντη είναι ο πρωτεύον επαρχιακός δρόμος προς Καλαπόδι, με τη διαφορά ότι λίγο πριν από το Καλαπόδι υπάρχει διακλάδωση προς νότο που καταλήγει στον Έξαρχο. Το χωριό βρίσκεται σε οροπέδιο ύψους 360 περίπου μέτρων και περιβάλλεται από το όρος ‘’Χλωμό’’ προς βορρά και από τις κορυφές ‘’Κάστρο’’ δυτικά (431 μ), ‘’Μακρυορράχη’’ νότια (507 μ) και ‘’Μισοβούνι’’ ανατολικά (512 μ). Ο Έξαρχος μπορεί να χαρακτηριστεί ως ημιορεινός οικισμός. Το ανάγλυφο του εδάφους έχει προσδώσει στον οικισμό ακανόνιστο σχήμα που ακολουθεί το ανάγλυφο. Το κέντρο του οικισμού αποτελείται από μία όμορφη πλατεία σε επίπεδα όπου βλέπει κανείς και την μεγάλη εκκλησία του χωριού. Η ευρύτερη περιοχή του χωριού αποτελείται κυρίως από γεωργικές εκτάσεις. Ένα σημαντικό ρέμα διασχίζει το χωριό από βορειοανατολικά προς νοτιοδυτικά. Μορφολογικά, οι κατοικίες είναι χαρακτηριστικές των περισσότερων ορεινών ελληνικών χωριών. Με εξαίρεση μερικά λιθόκτιστα σπίτια με αυθεντικά κατασκευαστικά στοιχεία, αποτελούν ομοιογενές παραδοσιακό σύνολο.
Το γραφικό χωριό του Εξάρχου με τους φιλόξενους κατοίκους και τα όμορφα πανηγύρια, είναι γνωστό στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο ως "το μικρό Παρίσι".
Στον Έξαρχο υπάρχει αγροτικός ιατρός που επισκέπτεται μία φορά την εβδομάδα το χωριό. Διαθέτει επίσης τράπεζα αίματος με τακτικές αιμοληψίες από ειδικές κινητές ιατρικές μονάδες. Τα περισσότερα καταστήματα του Εξάρχου βρίσκονται στην κεντρική πλατεία και στους δρόμους που καταλήγουν σ’ αυτή. Διαθέτει δύο super market, οκτώ cafe, bar και τρεις ταβέρνες. Σπουδαίος κυνηγότοπος, πέρδικας, λαγού, μπεκάτσας, φάσσας στα ορεινά και αναγνωρισμένο πέρασμα αποδημητικών πουλιών, ορτυκιού, πάπιας, τρυγονιού και τσίχλας στα πεδινά και τις εκβολές των ποταμών συγκεντρώνει όλες τις εποχές τις προτιμήσεις κυνηγών από πολλά μέρη της πατρίδας μας.
Τοπικά έθιμα και εκδηλώσεις
Ενδιαφέρουσες καρναβαλικές εκδηλώσεις υπάρχουν τις απόκριες με λαϊκά δρώμενα που βασίζονται σε επίκαιρα κυρίως θέματα. Επίσης, τους καλοκαιρινούς μήνες κυρίως διοργανώνονται από τον πολιτιστικό σύλλογο Εξάρχου θεατρικές παραστάσεις καθώς και χορευτικές βραδιές με ζωντανή μουσική και χορευτικούς συλλόγους απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας. Το πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 10 Μαΐου. Την ημέρα αυτή γιορτάζει και το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στα Καμπιά.
Στην περιοχή του Εξάρχου υπάρχουν 9 ιεροί ναοί και εξωκλήσια: Αγ. Νικόλαος (περίφημος ναός με εξαιρετικές τοιχογραφίες του 12ου αι. έξω από τον οικισμό που λειτουργεί την Κυριακή του Θωμά), Αγ. Γεώργιος στην κεντρική πλατεία του χωριού, Αγ. Ιωάννης βόρεια του οικισμού, Παναγία βόρεια της κεντρικής πλατείας, Παναγία η μνήμη της οποίας είναι την Παρασκευή μετά το Πάσχα (Ζωοδόχου Πηγής), Μεταμόρφωση του Σωτήρος, Αγ. Ταξιάρχες, Αγ. Γεώργιος και Αγ. Αθανάσιος. Σε όλα τα εξωκλήσια πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται, για να τιμήσει την μνήμη των Αγίων, όπου προσφέρεται φαγητό και άφθονη οινοποσία.
Ιστορικά στοιχεία
Το χωριό διαθέτει πλούσια αρχαία ιστορία και έχει διαρκή παρουσία από την προϊστορική εποχή έως σήμερα. Στην αρχαιότητα η περιοχή υπάγονταν στην Φωκίδα. Βορειοδυτικά του σημερινού χωριού τοποθετείται μια από τις αρχαιότερες και σημαντικότερες πόλεις της Φωκίδας, η Αβαί. Η πόλη, ιδρύθηκε κατά τη παράδοση, από αποίκους που ήρθαν από το Άργος με τον Άβαντα, γιο του Λυγκέα και της Υπερμήστρας της Δαναού. Η πόλη διέθετε ναούς, θέατρο, αγορά και τον πανάρχαιο ναό του Απόλλωνα με πλούσιο μαντείο σε θησαυρούς και αναθήματα. Το μαντείο των Αβών ήταν τόσο γνωστό που σε αυτό εκτός από τους Έλληνες προσέφυγαν ο βασιλιάς της Λυδίας Κροίσος το 542 π.Χ., ο Μαρδόνιος το 479 π.Χ. και άλλοι. Το ναό του Απόλλωνα κατάστρεψε μαζί με την πόλη ο Ξέρξης (480 μ.Χ.) και αργότερα οι Θηβαίοι κατά το Φωκικό Πόλεμο. Σημαντικός ο αρχαιολογικός χώρος της Υάμπολης και των Αβών. Το πλήθος των αρχαιολογικών ευρημάτων φανερώνει την ακμή των αρχαίων αυτών πόλεων Οι Ρωμαίοι προσέφεραν στη πόλη αυτονομία και ο αυτοκράτορας Πόμπλιος Αίλιος Αδριανός ξανάχτισε το ναό του Απόλλωνα (117 -138 μ.Χ.).
Σήμερα στη περιοχή σώζονται ερείπια από τα θεμέλια του ναού και από τα τείχη του κάστρου που ήταν από πολύγωνα λιθάρια με προμαχώνες και μεγαλοπρεπείς πύλες
ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΟΝ ΕΞΑΡΧΟ
Ατάλαντες κινήσεις στην Αταλάντη
Της ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ Φωτ.: ΛΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Μια έκταση που για δεκαετίες αποτελεί μήλον της Εριδος μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου βρίσκεται με τις ευλογίες πολιτικών προσώπων, ένα βήμα πριν από την οριστική παραχώρησή της για τουριστική υπερ-εκμετάλλευση.
Η εταιρεία έχει κάνει ήδη οκτώ γεωτρήσεις και έχει εντοπίσει νερό σε δύο. Η περιοχή έχει αρνητικό υδρολογικό ισοζύγιο και κινδυνεύει με ερημοποίηση.*Πρόκειται για έκταση 12.500 στρεμμάτων στον Εξαρχο Αταλάντης. Το δασαρχείο τη χαρακτηρίζει δασική, κατά το μεγαλύτερο μέρος, και το ιδιοκτησιακό της καθεστώς έναντι του Δημοσίου δεν έχει επιλυθεί. Ωστόσο, πουλήθηκε το 2006 από τους φερόμενους μέχρι τότε ιδιοκτήτες, προς την εταιρεία ΛΟΚΡΟΣ Μ. ΕΠΕ που έκτοτε προσπαθεί να την αξιοποιήσει. Με την υπόθεση ασχολήθηκε και ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κ. Κιλτίδης. Σε έγγραφο που έστειλε στην εταιρεία στις 22 Ιουλίου 2008 εμφανίζεται ενημερωμένος για όλα τα πραγματικά και νομικά προβλήματα της επένδυσης και φέρεται θετικός για αυτήν: «Μετά από πολλές συζητήσεις και συσκέψεις με υπηρεσιακούς παράγοντες, συγκεκριμενοποιήθηκαν τα ζητήματα επί των οποίων πρέπει να δοθεί απάντηση προς την εταιρεία σας, ούτως ώστε να διασφαλιστεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο η εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου που προτίθεστε να υλοποιήσετε», αναφέρεται χαρακτηριστικά. *Παραπέμπει, ωστόσο, την υπόθεση στο γραφείο του νομικού συμβούλου Χριστ. Μπότσιου αναμένοντας σχετική γνωμοδότηση. Ο Χ. Μπότσιος έχει εμπλακεί με αμφισβητούμενες γνωμοδοτήσεις και στην υπόθεση Βατοπεδίου. Το ερώτημα προς τον νομικό σύμβουλο υπογράφεται από όλη την ιεραρχία της γενικής διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών.«Βάλανε το κάρο μπροστά από το γαϊδούρι», αναφέρουν νομικοί κύκλοι σχολιάζοντας το υπουργικό έγγραφο. Και προσθέτουν ότι η πολιτική βούληση εκφρασμένη με τόση σαφήνεια δεν μπορεί παρά να ληφθεί σοβαρά υπόψη από κάθε εμπλεκόμενο.
*Από την πλευρά του ο Κ. Κιλτίδης διευκρινίζει ότι επισκέφτηκε το κτήμα Εξαρχου τον Μάρτιο ύστερα από επίμονες προσκλήσεις της τοπικής κοινωνίας που τάσσεται υπέρ της επένδυσης. «Ξεκαθάρισα, όμως, ότι αν δεν λυθούν τα προβλήματα, δεν προχωράμε». *Η επένδυση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τρία πεντάστερα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και πέντε χιλιάδες τουριστικές κατοικίες, συνολικής δυναμικότητας 20.000 κλινών. Τρία γήπεδα γκόλφ 18 οπών το καθένα, 13 γήπεδα τένις, γήπεδο με 800 καθίσματα, ιππικό κέντρο, γουότερ παρκ, ελικοδρόμιο, ανοιχτό αμφιθέατρο 700 θέσεων, 45 χλμ. μονοπάτια, 3-4 μεγάλες πισίνες και αρκετές δεκάδες μικρές. Το συνολικό ύψος της επένδυσης θα αγγίξει τα 2 δισ. ευρώ! *Οπως δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο εκπρόσωπος της εταιρείας Γ. Σαββίδης, «τον Ιούνιο του 2008 συναντηθήκαμε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με τον κ. Κ. Κιλτίδη, έναν σύμβουλό του, τον κ. Χ. Μπότσιο και την νομική σύμβουλο της νομαρχίας Φθιώτιδας κ. Γλ. Σιούτη. Μας είπαν ότι βλέπουν θετικά το έργο. Ο νομάρχης Αθ. Χειμάρας, βουλευτές, ο δήμαρχος Αταλάντης, ο κοινοτάρχης Εξάρχου είναι, επίσης, υπέρ της επένδυσης γιατί θα εξασφαλίσει 7.000 θέσεις εργασίας σε περιοχή με πρόβλημα ανεργίας». *Σοβαρές ενστάσεις για τις συνέπειες του έργου-μαμούθ σε μια περιοχή ελλειμματική σε ό,τι αφορά το υδρολογικό ισοζύγιο διατυπώνει ο Στ. Σταμέλος, επικεφαλής των Οικολόγων Πράσινων Φθιώτιδας: «Ενα γήπεδο γκολφ 18 οπών χρειάζεται νερό όσο μια πόλη 5-10 χιλιάδων κατοίκων. Η λοφώδης περιοχή της Αταλάντης χαρακτηρίζεται από υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής για την Καταπολέμηση της Απερήμωσης».
Η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει οκτώ γεωτρήσεις. Νερό βρέθηκε μόνο σε δύο. Οι εκπρόσωποί της διευκρινίζουν ότι «για το πότισμα θα χρησιμοποιηθεί βιολογικός καθαρισμός και ποικιλίες γκαζόν ελάχιστα υδροβόρες». *Αμέσως μετά την πώληση της επίμαχης έκτασης στην εταιρεία υπάλληλοι του δασαρχείου Αταλάντης ανέφεραν ότι άρχισε να τοποθετείται περίφραξη, να διανοίγονται δοκιμαστικές γεωτρήσεις και δρόμοι πρόσβασης. *Το δασαρχείο ζήτησε από την εταιρεία να σταματήσει. Ταυτόχρονα, ο δασάρχης Ι. Πατούλης απηύθυνε ερώτημα προς τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Εκεί τονίζει ότι:1 Ο χαρακτήρας του κτήματος θα επιλυθεί μόνο με έκδοση πράξης χαρακτηρισμού. Αποσαφηνίζει, πάντως, ότι «από τα βλαστητικά χαρακτηριστικά προκύπτει ότι το μεγαλύτερο μέρος είναι δασικού χαρακτήρα». 2 Ακόμα και αν χαρακτηριστεί ιδιωτική, η μεταβίβαση δασικής έκτασης πρέπει να γίνει σύμφωνα με τον δασικό νόμο 998/79, ο οποίος αναφέρει «περί δικαιώματος προτίμησης του Δημοσίου επί ίσοις όροις». Διαφορετικά υπόκειται σε ακύρωση έπειτα από απόφαση Πρωτοδικείου. Διαδικασία που δεν εφαρμόστηκε κατά την αγορά της έκτασης από την εταιρεία. 3 Δεν έχει δοθεί απάντηση στο ιδιοκτησιακό. Η κοινότητα Εξάρχου έχει χάσει δύο δίκες, η τελευταία στο Εφετείο Αθηνών το 1982. Κατά της απόφασης η κοινότητα άσκησε αίτηση αναίρεσης στον Αρειο Πάγο, ουδέποτε όμως προσδιορίστηκε για συζήτηση. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των ενδιαφερομένων, έχει υποπέσει σε παραγραφή. *Αποκαλυπτική είναι η απάντηση της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος. Στις 15 Φεβρουαρίου 2007 υπογραμμίζει ότι στις δίκες δεν συμμετείχε το Δημόσιο αλλά η κοινότητα Εξάρχου. Οπότε δεν υπάρχει δεδικασμένο. Και διευκρινίζει ότι σε καμία περίπτωση το κτήμα δεν εμπίπτει στις διατάξεις του αγροτικού Ν. 3147/2003, όπως υποστηρίζει η εταιρεία.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 14/12/2008
Δ. δ. Εξάρχου
Το Δημοτικό διαμέρισμα Εξάρχου Φθιώτιδας απέχει 18 χλμ από την Αταλάντη. Με την εφαρμογή του Νόμου συνένωσης Δήμων και Κοινοτήτων "Καποδίστριας" (2539/97), αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Αταλάντης. Ο Έξαρχος είναι ο τρίτος πληθυσμιακά οικισμός του Δήμου, αν και ο πληθυσμός του πλησιάζει τους 1.000 κατοίκους. Έχει εξελιχθεί σ' ένα σύγχρονο χωριό, χτισμένο στους πρόποδες του όρους “Χλωμό”. Έχει δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο, ταχυδρομείο, αγροτικό συνεταιρισμό, αθλητικούς συλλόγους, γήπεδα, αγροτικό ιατρείο και Κ.Α.Π.Η. Βρίσκεται σε απόσταση 18 χλμ νοτιοδυτικά της Αταλάντης. Ο δρόμος που συνδέει τον Έξαρχο με την Αταλάντη είναι ο πρωτεύον επαρχιακός δρόμος προς Καλαπόδι, με τη διαφορά ότι λίγο πριν από το Καλαπόδι υπάρχει διακλάδωση προς νότο που καταλήγει στον Έξαρχο. Το χωριό βρίσκεται σε οροπέδιο ύψους 360 περίπου μέτρων και περιβάλλεται από το όρος ‘’Χλωμό’’ προς βορρά και από τις κορυφές ‘’Κάστρο’’ δυτικά (431 μ), ‘’Μακρυορράχη’’ νότια (507 μ) και ‘’Μισοβούνι’’ ανατολικά (512 μ). Ο Έξαρχος μπορεί να χαρακτηριστεί ως ημιορεινός οικισμός. Το ανάγλυφο του εδάφους έχει προσδώσει στον οικισμό ακανόνιστο σχήμα που ακολουθεί το ανάγλυφο. Το κέντρο του οικισμού αποτελείται από μία όμορφη πλατεία σε επίπεδα όπου βλέπει κανείς και την μεγάλη εκκλησία του χωριού. Η ευρύτερη περιοχή του χωριού αποτελείται κυρίως από γεωργικές εκτάσεις. Ένα σημαντικό ρέμα διασχίζει το χωριό από βορειοανατολικά προς νοτιοδυτικά. Μορφολογικά, οι κατοικίες είναι χαρακτηριστικές των περισσότερων ορεινών ελληνικών χωριών. Με εξαίρεση μερικά λιθόκτιστα σπίτια με αυθεντικά κατασκευαστικά στοιχεία, αποτελούν ομοιογενές παραδοσιακό σύνολο.
Το γραφικό χωριό του Εξάρχου με τους φιλόξενους κατοίκους και τα όμορφα πανηγύρια, είναι γνωστό στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο ως "το μικρό Παρίσι".
Στον Έξαρχο υπάρχει αγροτικός ιατρός που επισκέπτεται μία φορά την εβδομάδα το χωριό. Διαθέτει επίσης τράπεζα αίματος με τακτικές αιμοληψίες από ειδικές κινητές ιατρικές μονάδες. Τα περισσότερα καταστήματα του Εξάρχου βρίσκονται στην κεντρική πλατεία και στους δρόμους που καταλήγουν σ’ αυτή. Διαθέτει δύο super market, οκτώ cafe, bar και τρεις ταβέρνες. Σπουδαίος κυνηγότοπος, πέρδικας, λαγού, μπεκάτσας, φάσσας στα ορεινά και αναγνωρισμένο πέρασμα αποδημητικών πουλιών, ορτυκιού, πάπιας, τρυγονιού και τσίχλας στα πεδινά και τις εκβολές των ποταμών συγκεντρώνει όλες τις εποχές τις προτιμήσεις κυνηγών από πολλά μέρη της πατρίδας μας.
Τοπικά έθιμα και εκδηλώσεις
Ενδιαφέρουσες καρναβαλικές εκδηλώσεις υπάρχουν τις απόκριες με λαϊκά δρώμενα που βασίζονται σε επίκαιρα κυρίως θέματα. Επίσης, τους καλοκαιρινούς μήνες κυρίως διοργανώνονται από τον πολιτιστικό σύλλογο Εξάρχου θεατρικές παραστάσεις καθώς και χορευτικές βραδιές με ζωντανή μουσική και χορευτικούς συλλόγους απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας. Το πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 10 Μαΐου. Την ημέρα αυτή γιορτάζει και το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στα Καμπιά.
Στην περιοχή του Εξάρχου υπάρχουν 9 ιεροί ναοί και εξωκλήσια: Αγ. Νικόλαος (περίφημος ναός με εξαιρετικές τοιχογραφίες του 12ου αι. έξω από τον οικισμό που λειτουργεί την Κυριακή του Θωμά), Αγ. Γεώργιος στην κεντρική πλατεία του χωριού, Αγ. Ιωάννης βόρεια του οικισμού, Παναγία βόρεια της κεντρικής πλατείας, Παναγία η μνήμη της οποίας είναι την Παρασκευή μετά το Πάσχα (Ζωοδόχου Πηγής), Μεταμόρφωση του Σωτήρος, Αγ. Ταξιάρχες, Αγ. Γεώργιος και Αγ. Αθανάσιος. Σε όλα τα εξωκλήσια πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται, για να τιμήσει την μνήμη των Αγίων, όπου προσφέρεται φαγητό και άφθονη οινοποσία.
Ιστορικά στοιχεία
Το χωριό διαθέτει πλούσια αρχαία ιστορία και έχει διαρκή παρουσία από την προϊστορική εποχή έως σήμερα. Στην αρχαιότητα η περιοχή υπάγονταν στην Φωκίδα. Βορειοδυτικά του σημερινού χωριού τοποθετείται μια από τις αρχαιότερες και σημαντικότερες πόλεις της Φωκίδας, η Αβαί. Η πόλη, ιδρύθηκε κατά τη παράδοση, από αποίκους που ήρθαν από το Άργος με τον Άβαντα, γιο του Λυγκέα και της Υπερμήστρας της Δαναού. Η πόλη διέθετε ναούς, θέατρο, αγορά και τον πανάρχαιο ναό του Απόλλωνα με πλούσιο μαντείο σε θησαυρούς και αναθήματα. Το μαντείο των Αβών ήταν τόσο γνωστό που σε αυτό εκτός από τους Έλληνες προσέφυγαν ο βασιλιάς της Λυδίας Κροίσος το 542 π.Χ., ο Μαρδόνιος το 479 π.Χ. και άλλοι. Το ναό του Απόλλωνα κατάστρεψε μαζί με την πόλη ο Ξέρξης (480 μ.Χ.) και αργότερα οι Θηβαίοι κατά το Φωκικό Πόλεμο. Σημαντικός ο αρχαιολογικός χώρος της Υάμπολης και των Αβών. Το πλήθος των αρχαιολογικών ευρημάτων φανερώνει την ακμή των αρχαίων αυτών πόλεων Οι Ρωμαίοι προσέφεραν στη πόλη αυτονομία και ο αυτοκράτορας Πόμπλιος Αίλιος Αδριανός ξανάχτισε το ναό του Απόλλωνα (117 -138 μ.Χ.).
Σήμερα στη περιοχή σώζονται ερείπια από τα θεμέλια του ναού και από τα τείχη του κάστρου που ήταν από πολύγωνα λιθάρια με προμαχώνες και μεγαλοπρεπείς πύλες
ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΟΝ ΕΞΑΡΧΟ
Ατάλαντες κινήσεις στην Αταλάντη
Της ΝΑΝΤΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ Φωτ.: ΛΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Μια έκταση που για δεκαετίες αποτελεί μήλον της Εριδος μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου βρίσκεται με τις ευλογίες πολιτικών προσώπων, ένα βήμα πριν από την οριστική παραχώρησή της για τουριστική υπερ-εκμετάλλευση.
Η εταιρεία έχει κάνει ήδη οκτώ γεωτρήσεις και έχει εντοπίσει νερό σε δύο. Η περιοχή έχει αρνητικό υδρολογικό ισοζύγιο και κινδυνεύει με ερημοποίηση.*Πρόκειται για έκταση 12.500 στρεμμάτων στον Εξαρχο Αταλάντης. Το δασαρχείο τη χαρακτηρίζει δασική, κατά το μεγαλύτερο μέρος, και το ιδιοκτησιακό της καθεστώς έναντι του Δημοσίου δεν έχει επιλυθεί. Ωστόσο, πουλήθηκε το 2006 από τους φερόμενους μέχρι τότε ιδιοκτήτες, προς την εταιρεία ΛΟΚΡΟΣ Μ. ΕΠΕ που έκτοτε προσπαθεί να την αξιοποιήσει. Με την υπόθεση ασχολήθηκε και ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κ. Κιλτίδης. Σε έγγραφο που έστειλε στην εταιρεία στις 22 Ιουλίου 2008 εμφανίζεται ενημερωμένος για όλα τα πραγματικά και νομικά προβλήματα της επένδυσης και φέρεται θετικός για αυτήν: «Μετά από πολλές συζητήσεις και συσκέψεις με υπηρεσιακούς παράγοντες, συγκεκριμενοποιήθηκαν τα ζητήματα επί των οποίων πρέπει να δοθεί απάντηση προς την εταιρεία σας, ούτως ώστε να διασφαλιστεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο η εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου που προτίθεστε να υλοποιήσετε», αναφέρεται χαρακτηριστικά. *Παραπέμπει, ωστόσο, την υπόθεση στο γραφείο του νομικού συμβούλου Χριστ. Μπότσιου αναμένοντας σχετική γνωμοδότηση. Ο Χ. Μπότσιος έχει εμπλακεί με αμφισβητούμενες γνωμοδοτήσεις και στην υπόθεση Βατοπεδίου. Το ερώτημα προς τον νομικό σύμβουλο υπογράφεται από όλη την ιεραρχία της γενικής διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών.«Βάλανε το κάρο μπροστά από το γαϊδούρι», αναφέρουν νομικοί κύκλοι σχολιάζοντας το υπουργικό έγγραφο. Και προσθέτουν ότι η πολιτική βούληση εκφρασμένη με τόση σαφήνεια δεν μπορεί παρά να ληφθεί σοβαρά υπόψη από κάθε εμπλεκόμενο.
*Από την πλευρά του ο Κ. Κιλτίδης διευκρινίζει ότι επισκέφτηκε το κτήμα Εξαρχου τον Μάρτιο ύστερα από επίμονες προσκλήσεις της τοπικής κοινωνίας που τάσσεται υπέρ της επένδυσης. «Ξεκαθάρισα, όμως, ότι αν δεν λυθούν τα προβλήματα, δεν προχωράμε». *Η επένδυση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τρία πεντάστερα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και πέντε χιλιάδες τουριστικές κατοικίες, συνολικής δυναμικότητας 20.000 κλινών. Τρία γήπεδα γκόλφ 18 οπών το καθένα, 13 γήπεδα τένις, γήπεδο με 800 καθίσματα, ιππικό κέντρο, γουότερ παρκ, ελικοδρόμιο, ανοιχτό αμφιθέατρο 700 θέσεων, 45 χλμ. μονοπάτια, 3-4 μεγάλες πισίνες και αρκετές δεκάδες μικρές. Το συνολικό ύψος της επένδυσης θα αγγίξει τα 2 δισ. ευρώ! *Οπως δήλωσε στην «Κ.Ε.» ο εκπρόσωπος της εταιρείας Γ. Σαββίδης, «τον Ιούνιο του 2008 συναντηθήκαμε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με τον κ. Κ. Κιλτίδη, έναν σύμβουλό του, τον κ. Χ. Μπότσιο και την νομική σύμβουλο της νομαρχίας Φθιώτιδας κ. Γλ. Σιούτη. Μας είπαν ότι βλέπουν θετικά το έργο. Ο νομάρχης Αθ. Χειμάρας, βουλευτές, ο δήμαρχος Αταλάντης, ο κοινοτάρχης Εξάρχου είναι, επίσης, υπέρ της επένδυσης γιατί θα εξασφαλίσει 7.000 θέσεις εργασίας σε περιοχή με πρόβλημα ανεργίας». *Σοβαρές ενστάσεις για τις συνέπειες του έργου-μαμούθ σε μια περιοχή ελλειμματική σε ό,τι αφορά το υδρολογικό ισοζύγιο διατυπώνει ο Στ. Σταμέλος, επικεφαλής των Οικολόγων Πράσινων Φθιώτιδας: «Ενα γήπεδο γκολφ 18 οπών χρειάζεται νερό όσο μια πόλη 5-10 χιλιάδων κατοίκων. Η λοφώδης περιοχή της Αταλάντης χαρακτηρίζεται από υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής για την Καταπολέμηση της Απερήμωσης».
Η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει οκτώ γεωτρήσεις. Νερό βρέθηκε μόνο σε δύο. Οι εκπρόσωποί της διευκρινίζουν ότι «για το πότισμα θα χρησιμοποιηθεί βιολογικός καθαρισμός και ποικιλίες γκαζόν ελάχιστα υδροβόρες». *Αμέσως μετά την πώληση της επίμαχης έκτασης στην εταιρεία υπάλληλοι του δασαρχείου Αταλάντης ανέφεραν ότι άρχισε να τοποθετείται περίφραξη, να διανοίγονται δοκιμαστικές γεωτρήσεις και δρόμοι πρόσβασης. *Το δασαρχείο ζήτησε από την εταιρεία να σταματήσει. Ταυτόχρονα, ο δασάρχης Ι. Πατούλης απηύθυνε ερώτημα προς τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Εκεί τονίζει ότι:1 Ο χαρακτήρας του κτήματος θα επιλυθεί μόνο με έκδοση πράξης χαρακτηρισμού. Αποσαφηνίζει, πάντως, ότι «από τα βλαστητικά χαρακτηριστικά προκύπτει ότι το μεγαλύτερο μέρος είναι δασικού χαρακτήρα». 2 Ακόμα και αν χαρακτηριστεί ιδιωτική, η μεταβίβαση δασικής έκτασης πρέπει να γίνει σύμφωνα με τον δασικό νόμο 998/79, ο οποίος αναφέρει «περί δικαιώματος προτίμησης του Δημοσίου επί ίσοις όροις». Διαφορετικά υπόκειται σε ακύρωση έπειτα από απόφαση Πρωτοδικείου. Διαδικασία που δεν εφαρμόστηκε κατά την αγορά της έκτασης από την εταιρεία. 3 Δεν έχει δοθεί απάντηση στο ιδιοκτησιακό. Η κοινότητα Εξάρχου έχει χάσει δύο δίκες, η τελευταία στο Εφετείο Αθηνών το 1982. Κατά της απόφασης η κοινότητα άσκησε αίτηση αναίρεσης στον Αρειο Πάγο, ουδέποτε όμως προσδιορίστηκε για συζήτηση. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των ενδιαφερομένων, έχει υποπέσει σε παραγραφή. *Αποκαλυπτική είναι η απάντηση της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος. Στις 15 Φεβρουαρίου 2007 υπογραμμίζει ότι στις δίκες δεν συμμετείχε το Δημόσιο αλλά η κοινότητα Εξάρχου. Οπότε δεν υπάρχει δεδικασμένο. Και διευκρινίζει ότι σε καμία περίπτωση το κτήμα δεν εμπίπτει στις διατάξεις του αγροτικού Ν. 3147/2003, όπως υποστηρίζει η εταιρεία.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 14/12/2008
